Marie-Antoinette

In het keurige, Fransclassicistische Versailles leefden eens een koning en een koningin. Hij houdt van jagen en bordspellen en zij van verkleedpartijtjes, acteren en roulette. Regisseuse Sofia Coppola geeft het luilekkerleven dat koning Lodewijk XVI en zijn vrouw leiden voortreffelijk weer in Marie-Antoinette.

In dit kostuumdrama geen eindeloze dialogen, waarin met heel veel woorden bedroevend weinig wordt gezegd, maar een soort tableaus vivants die de verwennerij en daarmee gepaard gaande verveling tonen: Marie-Antoinette wordt aangekleed, Marie-Antionette past nieuwe pruiken, Marie-Antoinette eet taartjes en Marie-Antoinette gooit de dobbelstenen. Het is Marie-Antoinette voor en Marie-Antoinette na in Versailles, en actrice Kirsten Dunst laat in haar spel goed zien hoe Marie-Antoinette geniet van de vertroetelingen, en zich er tegelijkertijd vreselijk ongemakkelijk bij voelt.

Maar ook vrijheid lijkt met geld te koop: tegenover Versailles laat ze een grillige Engelse tuin aanleggen, waar etiquette geen rol speelt. De tuin, ik ben er twee jaar geleden geweest, is een walhalla in vergelijking met de strak aangelegde paleistuin. Heide, rotsen, loslopende kippen, een waterrad en – dat vond ik natuurlijk het allerleukst – een theatertje, waar Marie-Antoinette zelfverzonnen opera’s uitvoerde. Als kind had ik een moord gedaan voor zo’n tuin: briljante verstopplaatsen, dieren om te aaien, een vijver om eindeloos pootje te baden en een podium om alle verhalen van de wereld op na te spelen.

Het enige dat wringt is dat terwijl Marie-Antoinette opging in kinderachtige spelletjes de Franse bevolking honger leidde. Zo’n honger dat ze in opstand kwamen en Marie-Antoinette executeerden. Haar leven, dat begon als een sprookje, eindigde niet lang en gelukkig. Terecht, want wat ze het volk heeft aangedaan is onaanvaardbaar. Maar al rondscharrelend in de tuin, een oase van zoemende bijtjes en lila gekleurde vlinders, kan ik het niet laten om mij af te vragen of Marie-Antoinette, toen eigenlijk nog maar een kind, überhaupt wel wist waar ze schuldig aan was?